انواع نظام تحصیلی

نظام تحصیلی جدید 3-3-6 متوسطه

نظام تحصیلی 3-3-6 متوسطه: یکی از نظام‌های آموزشی که در حال حاضر در کشور به عنوان یکی از راهبردهای تحصیلی در مدارس به کار گرفته می‌شود، نظام تحصیلی جدید 3-3-6 متوسطه است. در این نظام، دانش‌آموزان در مدت شش سال ابتدایی، سه سال مقطع راهنمایی (متوسطه اول) و سه سال دبیرستان (متوسطه دوم) را طی می‌کنند. پس از قبولی در پایه نهم، وارد مرحله متوسطه می‌شوند و پس از گذراندن پایه‌های دهم، یازدهم و دوازدهم و اخذ نمره‌های قبولی در آزمون‌های نهایی، دیپلم دوازده‌ساله خود را دریافت می‌کنند.

در این نظام تحصیلی که جزو جدیدترین و به‌روزترین رویکردهای آموزشی کشور به شمار می‌رود، محتوای کتاب‌های درسی در سال تحصیلی 97-96 با تغییراتی مواجه شده است. به همین دلیل، مرحله پیش دانشگاهی از نظام تحصیلی حذف شده است. یکی از ویژگی‌های مهم نظام تحصیلی 3-3-6، تقسیم شش سال دوران تحصیلی ابتدایی به دو دوره سه‌ساله است که هر کدام دارای یک معلم راهنما هستند. این تقسیم‌بندی به دلیل ایجاد ارتباط عاطفی بیشتر بین دانش‌آموزان و معلمان به کار رفته است.

همچنین، از مزایای این نظام تحصیلی می‌توان به تمرکز وزارت آموزش و پرورش بر دوره ابتدایی اشاره کرد که به عنوان یکی از نقاط کلیدی در شکل‌گیری شخصیت و ارتقاء روابط اجتماعی دانش‌آموزان تلقی می‌شود. همچنین، تاثیرات مثبت نظام تحصیلی 3-3-6 در کاهش مشکلات افت تحصیلی نیز مشاهده می‌شود. این نظام، به دانش‌آموزان امکان می‌دهد تا در مرحله ورود به مقطع متوسطه دوم، رشته تحصیلی خود را با توجه به راهنمایی‌های تحصیلی انتخاب کنند.

بیشتر بخوانید: پذیرش بر اساس سوابق تحصیلی

نظام تحصیلی سالی واحدی

نظام تحصیلی سالی واحدی: برای ایجاد و راه‌اندازی یک نظام تحصیلی جدید، معمولاً بهبوداتی نسبت به نظام پیشین ارائه می‌شود. نظام تحصیلی سالی واحدی، که یکی از انواع نظام‌های تحصیلی است، از سال 1380 در کشور به اجرا درآمد و تا سال 1399 مورد استفاده قرار گرفت. در این نظام، دانش‌آموزان در مهر وارد مدارس می‌شدند و در خرداد نمرات امتحانات نهایی خود را دریافت می‌کردند. این نظام محبوبیت زیادی در کشور داشت و به دو دوره نظام سالی واحدی متوسطه و نظام سالی واحدی پیش‌دانشگاهی تقسیم می‌شد.

• نظام تحصیلی سالی واحدی متوسطه:
  پس از پایان دوره راهنمایی، دانش‌آموزان به این دوره وارد می‌شدند و پس از گذراندن سه سال در این دوره، دیپلم خود را دریافت می‌کردند. به‌طور کلی، مدت زمان تحصیلی از ابتدای دبستان تا پایان دوره دیپلم در این نظام 11 سال است.
• نظام سالی واحدی پیش‌دانشگاهی:
  این دوره در طی یک سال به اتمام می‌رسد و برای دانش‌آموزانی که قصد شرکت در کنکور داشتند و در دوره پیش‌دانشگاهی مشغول به تحصیل می‌شدند، ضروری بود.

جزئیات دقیق نظام تحصیلی سالی واحدی شامل پنج سال مقطع ابتدایی، سه سال راهنمایی، سه سال دبیرستان و یک سال پیش‌دانشگاهی می‌شود. این نظام تحصیلی با هدف بهبود فرآیند آموزش و پرورش و ایجاد انسجام بیشتر در مراحل تحصیلی انجام شده است.

بیشتر بخوانید: کد سوابق تحصیلی

نظام تحصیلی ترمی واحدی

نظام تحصیلی ترمی واحدی: یکی دیگر از انواع نظام‌های تحصیلی در کشور، نظام ترمی واحدی است که قبل از اجرای نظام سالی واحدی به‌کار گرفته شد و از سال 1372 تا سال 1395 قابلیت فارغ‌التحصیلی را فراهم می‌کرد. در این نظام، سال تحصیلی به سه ترم تقسیم می‌شد. ترم اول از مهر تا دی ماه، ترم دوم از بهمن تا خرداد و ترم تابستان از تیر تا شهریور ادامه داشت. همانند نظام سالی واحدی، این نظام نیز به دو دوره تقسیم می‌شد، شامل نظام سالی ترمی واحدی متوسطه و نظام سالی واحدی پیش‌دانشگاهی.

1. نظام سالی ترمی واحدی متوسطه:
   پس از پایان دوره راهنمایی، دانش‌آموزان وارد این دوره می‌شدند و پس از گذراندن سه سال، دیپلم خود را دریافت می‌کردند. به‌طور کلی، مدت زمان تحصیل از ابتدای دبستان تا پایان دوره دیپلم در این نظام 11 سال بود. داوطلبان پس از اتمام این دوره، دیپلم نظام سالی/ترمی واحدی را دریافت می‌کردند.
2. نظام سالی واحدی پیش‌دانشگاهی:
   این نظام یکی از انواع نظام‌های یک‌ساله بود که دانش‌آموزان آن را در طول یک سال اتمام می‌دادند و دو ترم داشت. این دوره برای دانش‌آموزانی که قصد شرکت در کنکور برای ورود به دانشگاه را داشتند، اهمیت داشت.

همانطور که انواع نظام‌های تحصیلی مزایا و معایبی دارند، این نظام‌ها نیز مشکلاتی داشتند. یکی از مشکلات اصلی این نظام تحصیلی این بود که در صورت عدم قبولی در یک یا چند درس، دانش‌آموزان می‌توانستند به مقاطع بالاتر ارتقاء یابند، که این ممکن است باعث ورود دانش‌آموزان با پایه‌های ضعیف‌تر به مقاطع بالاتر شود.

بیشتر بخوانید: کد مدرسه در سوابق تحصیلی چیست

نظام تحصیلی 4 ساله متوسطه

نظام تحصیلی 4 ساله متوسطه: یکی از نوع‌های نظام‌های تحصیلی که با نام نظام تحصیلی قدیمی هم شناخته می‌شود، نظام تحصیلی 4 ساله متوسطه است. این نظام از سال 1353 در کشور شروع به اجرا شد و اولین گروه دانش‌آموزان در سال 1356 از آن فارغ‌التحصیل شدند. تا سال 1379 این نظام در کشور ادامه داشت. این نظام شامل 5 سال ابتدایی، 3 سال راهنمایی و 4 سال متوسطه بود.

سیستم تحصیلی به صورت 4-3-5 تا سال 1378 در مدارس کشور اجرا شد. در این نظام، دوره پیش‌دانشگاهی و دوره متوسطه با یکدیگر ترکیب شده بودند و پس از گذراندن 4 سال متوسطه، دانش‌آموزان مدرک دیپلم دریافت می‌کردند.

این نظام به صورت پایه‌ای بود و دانش‌آموزان پس از پایان دوره راهنمایی وارد دوره متوسطه می‌شدند. دانش‌آموزان ملزم به قبول و گذراندن تمام دروس سالی که در آن تحصیل می‌کردند بودند. در صورت عدم قبولی در تابستان، باید همان پایه را مجددا تکرار می‌کردند. در نهایت، پس از قبولی در مقطع چهارم متوسطه، دانش‌آموزان مدرک دیپلم را دریافت می‌کردند.

بیشتر بخوانید: سامانه استعلام مدرک تحصیلی

نظام تحصیلی 6 ساله متوسطه

نظام تحصیلی 6 ساله متوسطه: یکی از انواع نظام‌های تحصیلی، نظام تحصیلی 6 ساله متوسطه است. این نظام تحصیلی به دو دوره ابتدایی و متوسطه تقسیم می‌شود، هر کدام از این دوره‌ها شامل 6 سال تحصیلی می‌باشد. این نظام که از قدیمی‌ترین انواع نظام‌های تحصیلی است، از سال 1341 در کشور به اجرا درآمده و آخرین گروه دانش‌آموزان در سال 1353 از آن فارغ‌التحصیل شدند.

سیستم تحصیلی 6 ساله با عنوان 6-6 در مدارس اجرا شد. در این نظام تحصیلی، دوره پیش‌دانشگاهی و دوره متوسطه با یکدیگر ترکیب شده بودند و پس از گذراندن 6 سال دوره متوسطه، دانش‌آموزان مدرک دیپلم را دریافت می‌کردند.

این نظام تحصیلی به عنوان یکی از نوع‌های پایه‌ای انواع نظام‌های تحصیلی عمل می‌کرد و در هر سال، دانش‌آموزان ملزم به قبول و گذراندن تمام دروس آن سال بودند. در صورتی که در تابستان موفق به قبولی نشده بودند، مجبور به تکرار آن پایه می‌شدند. به این ترتیب، پس از قبولی در پایه ششم متوسطه، دانش‌آموزان گواهینامه دیپلم را دریافت می‌کردند.

بیشتر بخوانید: سامانه جامع دانش آموزی

نظام تحصیلی من چیست؟

نظام تحصیلی من چیست؟: یکی از پرسش‌های کلیدی دانش‌آموزان در زمان ثبت‌نام کنکور، مربوط به نظام تحصیلی آنهاست. اطلاع از نوع نظام تحصیلی در تاثیر بر روی رتبه و نمره در کنکور و همچنین به دست آوردن کد سوابق تحصیلی ضروری است. در این راستا، چندین عامل مورد بررسی قرار می‌گیرد.

نخستین عامل برای پاسخ به این سوال، تاریخ ورود به مدرسه است. با توجه به تاریخ شروع و پایان دوره تحصیلی، نوع نظام تحصیلی مشخص می‌شود. در جدول زیر، تمام انواع نظام‌های تحصیلی در کشور به صورت خلاصه آورده شده است که داوطلبان می‌توانند بر اساس آن نظام تحصیلی خود را تشخیص دهند.

همانطور که از جدول برمی‌آید، اولین نظام تحصیلی در کشور نظام تحصیلی 6 ساله بود که در سال 1353 به پایان رسید. این نظام دارای دو دوره تحصیلی ابتدایی و متوسطه بود و پس از اتمام دوره متوسطه، دانش‌آموزان مدرک دیپلم را دریافت می‌کردند. این نظام در سال 1356 به نظام تحصیلی 4 ساله تبدیل شد.

نظام تحصیلی 4 ساله متوسطه از سال 1353 شروع و در سال 1374 به پایان رسید. در سال 1378، این نظام به نظام ترمی واحدی تغییر یافت. در نظام ترمی واحدی، دوره متوسطه شامل سه سال بود و پس از اتمام آن، دانش‌آموزان به دوره پیش‌دانشگاهی وارد می‌شدند که در سال‌های مختلف به پایان رسید.

با توجه به مشکلات نظام ترمی واحدی، نظام سالی واحدی تدوین شد که دوره متوسطه و پیش‌دانشگاهی دارد. این نظام از سال 1381 تا 1397 به پایان رسید. در نهایت، نظام تحصیلی 3-3-6 به عنوان نظام فعلی در سال 1398 آغاز شد که دوره پیش‌دانشگاهی در آن حذف شد. دانش‌آموزان بعد از دوره راهنمایی، بر اساس هدایت تحصیلی، رشته تحصیلی دبیرستان خود را انتخاب کرده و پس از سه سال، مدرک دیپلم را دریافت می‌کنند.

بیشتر بخوانید: سایت سجاد وزارت علوم
بیشتر بخوانید: پنجره واحد خدمات الکترونیک آموزش و پرورش

در صورت نیاز به مشاوره تحصیلی تلفنی می توانید از خدمات سامانه ندای مشاور استفاده کنید. همچنین برای دانلود فایل pdf این مطلب روی انواع نظام تحصیلی کلیک کنید.